Osmanlı'da vakıfların yüzde 40'ını kadınlar kurmuş

Osmanlı'da kadın ikinci plandaydı diyenler okusun..

Bir hastane, 1 mektep, 1 cami, 2 kütüphane, 3 köşk, 1 gümrük binası, 2 köy, 243 ev, 45 dükkan, 2 han, 3 fırın, 5 değirmen, 1 hamam, 60 samanlık, Terkos Gölü, 8 kireç ocağı, 44 bostan, 5 koru, 1602 zeytin ağacı...

Aralarında Dolmabahçe Camii, Vakıf Gureba Hastanesi, Terkos Gölü gibi değer biçilmez eserlerin ve gayrimenkullerin de bulunduğu uzayıp giden bu liste Bezm-i Alem Valide Sultan Vakfı'nın mal varlığını gösteriyor. II. Mahmud'un eşi ve Abdülmecid'in annesi, Bezm-i Alem Valide Sultan, dünyadan giderken ardında hâlâ hizmete devam eden muazzam vakıflar bıraktı. Osmanlı'da hayır sahibi tek kadın Bezm-i Alem Valide Sultan değildi elbette. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tahsin Özcan, 'Vakıf Medeniyeti ve Para Vakıfları' adlı kitabında Osmanlı toplumunda vakıfların yaklaşık yüzde 40'ının kadınlar tarafından kurulduğunu söylüyor.

İslâm dünyasında kadınların sosyal ve ekonomik hayatın dışına itildiği şeklinde iddialar sıkça dile getirilir. Tahsin Özcan, vakıflarla ilgili kayıtların bu iddiaları geçersiz kıldığını belirtiyor: "Vakıf kurabilmek için yeterli mali imkana sahip olmak gerektiğine göre, kadınların bu kadar yüksek oranda vakıf kurmaları ekonomik hayatta da aynı oranda söz sahibi oldukları anlamına gelir. Nitekim bu konudaki örnekler incelendiğinde şunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Osmanlı toplumunda kadınlar ekonomik hayatın içinde yer alarak önemli mali imkanlara sahip olmuşlar ve bu imkanlarını da kurdukları vakıflar vasıtasıyla toplumun hizmetine sunmuşlardır."

Türkiye Finans Kültür Yayınları'ndan çıkan 'Vakıf Medeniyeti ve Para Vakıfları', İslâm dünyasında Hazreti Peygamber'in (sas) sahip olduğu bazı malları bizzat vakfetmesiyle ortaya çıkan ve günümüze kadar uzanan vakıfları, özellikle de para vakıflarını anlatıyor. Para vakıflarının vakıf kurumu içindeki yerini, işlevini, işleyişini ele alan kitapta bu vakıflardaki bazı uygulamaların günümüzün 'mortgage' sisteminin temelini oluşturduğuna, karz-ı hasen ve mudarabe gibi bazı uygulamaların günümüzün katılım bankacılığı sisteminde yer aldığına da dikkat çekiliyor.

Zaman